Een penneproef als begin
- 1 - Wat is een pennenproef? Een krabbel om uit te proberen of het slijpen van je ganzenveer goed is gelukt.
- - In welke periode werd Oudnederlands gesproken? Van ca 800 tot 1150 werd er Oudnederlands gesproken.
- 2 - Leg op grond van de tekstpagina Lied van Heer Halewijn uit welke eigenschappen van mondeling overgeleverde literatuur daarin naar voren komen. Van mondeling overgebrachte literatuur is het altijd zo dat er heel veel verschillende versies ontstaan, Iedereen vertelt het op zijn of haar manier, en verandert het zoals zij het lijken. Je weet daarom ook nooit hoe oud het verhaal precies is en waar het is ontstaan. Een ander kenmerk is dat je het goed moet kunnen onthouden om het door te kunnen vertellen dus werden het vaak liederen of werd het in rijm verteld.
Hoofsheid
- 1 - Welke invloed hadden de kruistochten op de hoofse cultuur? De mensen aan het Hof werden alleen maar rijker en ze gingen zich alleen maar belangrijker voelen.
- - Wat was het belangrijkste principe van de hoofse omgangsvormen? Standen en manieren.
- 2 - Lees de tekstpagina over Floris ende Blancefloer. Leg uit in hoeverre de kruistochten van belang zijn geweest voor het schrijven van deze roman. Dit soort verhalen uit het zuiden zijn samen met de kruistochten meegekomen. Verhalen gingen na de kruistochten ook meer over reizen en verre landen.Toneel in de Middeleeuwen1 Wat is geestelijk toneel? Dit zijn verhalen die nauw aansluiten bij de verhalen die door de kerk worden verteld. Dit waren verhalen zoals het kerstverhaal. De bedoeling was dat het dan voor de gewone man veel begrijpelijker zou zijn.
- Waarom kon geestelijk toneel grootser worden aangepakt dan wereldlijk toneel? Er was veel meer belangstelling voor. Men kon de verhalen uit de bijbel niet begrijpen omdat het in het latijn was en wilde toch eigenlijk wel graag weten waar het nou allemaal over ging. Dus was er heel veel publiek voor de opvoeringen.
- 2 Toneel bestaat eigenlijk alleen maar als het wordt opgevoerd. Daarom geven moderne schrijvers vaak uitgebreide regie-aanwijzingen. In middeleeuws toneel ontbreken die bijna altijd. Kies een van de toneelfragmenten uit de tekstpagina's Elckerlijc, Lanseloet van Denemerken of Mariken van Nieumeghen, en knip en plak de vertaling in onderstaand veld. Schrijf vervolgens zelf aanwijzingen bij het fragment. Let daarbij op de ruimte waarin de scène zich afspeelt en de kleding van de personages, en geef aanwijzingen voor de manier waarop personages zich moeten uitdrukken (boos, hooghartig etc.) en de gebaren die ze moeten maken.
- Laat ons in deze tuin wat met elkaar spreken, heer ridder, en probeer mijn woorden te begrijpen, dat verzoek ik u, hooggeboren edelman. Kijk eens naar deze mooie, groene boom, hoe mooi hij in bloei staat.(omhoog wijzen, eventueel naar boom, zelf ook ernaar kijken) Zijn bijzondere geur verspreidt zich tot in alle hoeken van deze hof. Hij staat in zo'n lieflijke vallei dat hij wel moet bloeien. Hij is zo edel en zo geurig dat hij een sieraad is voor de hele tuin. Stel nu dat een edele valk op deze boom neerstreek en er een bloem af haalde- daarna nooit meer een en het bij die ene bloem liet, zou u die boom daarom misprijzen En hem daarom laten omhakken?(overdreven vragend) Ik verzoek u, dat u me naar waarheid antwoord geeft, edele ridder, op hoofse wijze.
- Dit moet met vuur en passie gespeeld worden. Het is een krachtige monoloog en moet heel overtuigend zijn.
Ridderijkerij
- 1 Welke rol speelden rederijkers bij officiële gelegenheden in de stad? Ze deden zowel het organiseren als uitvoeren van deze gelegenheden.
- Waarom en hoe probeerden steden rederijkers aan zich te binden? Dit deden ze door stadsdichters aan te stellen. Hierdoor hoorde de dichter bij de stad en nam hij zijn gezelschap mee.
- 2 Rederijkers waren dol op wedstrijden. De kaart voor zo’n wedstrijd beschreef aan welke eisen de deelnemers moesten voldoen. Schrijf zelf een kaart voor een gedichtenwedstrijd. Geef aan:
- waar en wanneer de wedstrijd wordt gehouden; 14 september 2013
- hoe het gedicht eruit moet zien; Het gedicht moet een sonnet zijn.
- wat het onderwerp is; Het onderwerp is liefde.
- en geef aan welke prijzen te winnen zijn. Je kan een pen winnen.
Boekdrukkunst
- 1 Waarin verschilt een blokboek van de boekdrukkunst? Een blokboek bestond uit een plak waaruit de letters gesneden werden en na het drukken van een boek had je er al niks meer aan. Maar bij de boekdrukkunst kon je met loden, herbruikbare, letters een tekst in elkaar zetten.
- Wat was het eerste gedrukte Nederlandstalige boek? Het eerste gedrukte Nederlandstalige boek was de Delftse Bijbel.
- 2 Gedrukte boeken hebben vaak een titelpagina die er mooi uitziet terwijl bij handschriften de tekst meestal plompverloren begint. Wat is de functie van zo’n titelpagina en waarom hebben drukkers deze ‘uitgevonden’? Dit is om lezers op deze pagina uit te kunnen leggen hoe men het boek hoorde te lezen. En omdat ze nu tijd hadden om het boek er aantrekkelijk uit te kunnen laten zien.
Van den vos Reinaert
- Als Reinaert Tibeert verleid met dikke muizen die er niet zijn, hij speelt in op de zwakke kant van de kat, merk je hoe doortrapt de boef eigenlijk wel niet is.
Omdat Reinaert zo gemeen is ga je hem verafschuwen, maar door zijn geniale vindingen en listen ga je hem ook bewonderen.
- Omdat niemand weet wat meadocke is of wat het voor een verhaal is hebben ze maar wat bedacht. Om willem bij het verhaal te brengen zeggen ze dat hij hem wel kan maken.
- De voornaamste verschillen tussen de Karel- en Artur romans zijn dat de Karel romans vaak over massagevechten gingen en de Artur romans over toernooien en de liefdesverhalen aan het hof.
- De ridderromans waren verhalen waar iedereen van hield, grote leiders op hun best en in het nou gedreven, mensen wilde zijn zoals de helden of hadden grote bewondering voor hen. Of het was om te voelen dat de grote machtshebbers ook menselijk waren en ook met bepaalde problemen zat.
- In het verhaal van Karel en de Elegast kan je goed lezen hoe het ging in de tijd van de ridders. Je leest bijvoorbeeld over de uitdagingen tussen twee ridders, die meestal om de hand van een vrouw of om de eer gingen. En de vrouwen die niks met bestuur en belangrijke dingen temaken hadden, ze mochten niet eens bepalen met wie ze trouwden.
So lange lach si hem an,
Dat hi haer seggen began, Dat hi haers broeder doot hadde gesworen; Ende te dien waren vercoren, Souden daer cortelike comen. Hi gincse haer bi namen nomen, Hoe si hieten ende wie si waren, Die den coninc wilden daren. |
Zij bleef maar zeuren aan zijn kop.
Ten slotte biechtte hij het op: Hij had de dood van haar broer gezworen. En hij zei: ‘Wie daartoe zijn uitverkoren, Komen daar binnenkort tezamen.’ Hij noemde ze allemaal bij name, Hoe ze heetten en wie het waren, Die zich achter hem wilden scharen. |
Dit hoorde algader Elegast,
Ende hielt in sijn herte vast. Hi peinsde, hi soude brengen voort Die ondaet ende die moort. Als dit die vrouwe hoorde, Si antwoorde na den woorde Ende seide: ‘Mi ware liever vele, Dat men u hinge bi der kele, Dan ic dat gedogen soude!’ Eggeric sloech also houde Die vrouwe voor nase ende mont, Dat haer dat bloet ter stont Ter nase ende ten monde uut brac. Si rechte haer op ende stac Haer anscijn over tbedde boort. Elegast hi treckede voort Ende croper liselike toe. In sinen rechten hantscoe Ontfinc hi dbloet van der vrouwen, Omdat hijt wilde laten scouwen Diet den coninc te voren brochte; Dat hijs hem verwachten mochte. |
Elegast kon dit alles horen,
En hij knoopte het in zijn oren. Hij dacht: ik zorg dat men er van hoort, Van deze misdaad, deze moord. Toen de edele vrouw dit hoorde, Zei zij hem na deze woorden: ‘Ik zou er eerder naar verlangen Dat ze jou aan de galg zouden hangen Dan dat ik zoiets toe zou staan!’ Eggeric begon meteen te slaan Op haar neus en op haar mond, Zodat het bloed terstond Uit haar neus en mond kwam stromen. Waarop zij, overeind gekomen, Haar hoofd boog over de bedrand heen. Elegast kroop er meteen Stilletjes op af en hij ving zo toen Alles op, in zijn rechter handschoen: Hij ving het bloed op van die vrouw, Omdat hij het later tonen wou Aan iemand die de koning kon bereiken, Om hem te waarschuwen goed uit te kijken. (vertaling: Karel Eykman) |
